Ülke Kalkınmasında Eğitim Yeri
YOYAV, burs verdiği öğrencilere maddi katkı yanında her burs günü ülkemizin eski bakanlarına, milletvekillerine, üniversite hocalarına, seçkin bürokrat ve iş adamlarına birer konferans verdirerek onların bilgilerine bilgi katma cihetine gitmektedir.
Şubat ayı bursunun dağıtıldığı 18 Şubat 2023 Cumartesi günü bursiyer öğrencilere ve katılımcılara Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığından emekli ve Milli Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mehmet Temel “Ülke Kalkınmasında Eğitim Yeri” konulu bir konferans vermiştir.
Ülke kalkınmasında milli eğitimin önemli bir yeri olduğunu ifade eden Sayın Temel, öğrencilere hedeflerini yüksek tutmalarını, hedeflerine ulaşmak için de çok çalışmalarını, zamanlarını faydasız şeylerle öldürmemeleri tavsiyesinde bulunmuştur.
Sayın Mehmet Temel, “Ülkemizin bir milli eğitim politikası yok” diye yaygın bir inanış olduğunu belirterek, bunun doğru olmadığını, ülkemizin bir milli eğitim politikası olduğunu ve bunun da en iyi göstergesinin “1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu” olduğunu belirterek kanun maddeleri üzerinde durarak açıklayıcı ve doyurucu bilgiler vermiştir.
“1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
Kapsamı: Bu kanun Türk Milli Eğitiminin düzenlenmesinde esas olan amaç ve ilkeler eğitim sisteminin genel yapısı öğretmenlik mesleği okul bina ve tesisleri eğitim araç ve gereçleri ve devletin eğitim ve öğretim alanındaki görev ve sorumluluğu ile ilgili temel hükümleri bir sistem bütünlüğü içinde kapsar.
Genel Amaçlar
• Atatürk inkılap ve ilkelerine ve anayasada ifadesi bulunan Atatürk milliyetçiliğine bağlı Türk milletinin milli ahlaki insani manevi ve kültürel değerlerini benimseyen koruyan ve geliştiren ailesini vatanını milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan insan haklarına ve anayasanın başlangıcında ki temel ilkelere dayanan demokratik laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek.
• Beden zihin ahlak ruh ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere hür ve bilimsel düşünce gücüne geniş bir dünya görüşüne sahip insan haklarına saygılı kişilik ve teşebbüse değer veren topluma karşı sorumluluk duyan yapıcı yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek.
• İlgi istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi beceri davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların kendilerini mutlu kılarak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak.
Özel Amaçlar
• Türk eğitim ve öğretim sistemi bu genel amaçları gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve çeşitli derece türdeki eğitim kurumlarının özel amaçları ve aşağıda sıralanan temel ilkelere uygun olarak tespit edilir.
Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri
1- Genellik ve Eşitlik: Madde 4 - Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet, engellilik ve din ayırımı gözetilmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.
2- Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları: Madde 5 - Milli eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.
3- Yöneltme: Madde 6 - Fertler, eğitimleri süresince, ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara yöneltilerek yetiştirilirler. (Değişik: 16/8/1997 - 4306/3 Md.) Milli eğitim sistemi, her bakımdan, bu yöneltmeyi gerçekleştirecek biçimde düzenlenir. Bu amaçla, ortaöğretim kurumlarına, eğitim programlarının hedeflerine uygun düşecek şekilde hazırlık sınıfları konulabilir. Yöneltmede ve başarının ölçülmesinde rehberlik hizmetlerinden ve objektif ölçme ve değerlendirme metotlarından yararlanılır.
4- Eğitim Hakkı: Madde 7 - İlköğretim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır. İlköğretim kurumlarından sonraki eğitim kurumlarından vatandaşlar ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanırlar.
5 - Fırsat ve İmkân Eşitliği: Madde 8 - Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve imkan eşitliği sağlanır. Maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim kademelerine kadar öğrenim görmelerini sağlamak amacıyla parasız yatılılık, burs, kredi ve başka yollarla gerekli yardımlar yapılır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınır.
6 - Süreklilik: Madde 9 - Fertlerin genel ve mesleki eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi esastır. Gençlerin eğitimi yanında, hayata ve iş alanlarına olumlu bir şekilde uymalarına yardımcı olmak üzere, yetişkinlerin sürekli eğitimini sağlamak için gerekli tedbirleri almak da bir eğitim görevidir.
7- Atatürk İnkılap ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği: Madde 10 (Değişik: 16/6/1983 - 2842/2 Md.) Eğitim sistemimizin her derece ve türü ile ilgili ders programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü eğitim faaliyetlerinde Atatürk inkılap ve ilkeleri ve anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliği temel olarak alınır. Milli ahlak ve milli kültürün bozulup yozlaşmadan kendimize has şekli ile evrensel kültür içinde korunup geliştirilmesine ve öğretilmesine önem verilir. Milli birlik ve bütünlüğün temel unsurlarından biri olarak Türk dilinin, eğitimin her kademesinde, özellikleri bozulmadan ve aşırılığa kaçılmadan öğretilmesine önem verilir; çağdaş eğitim ve bilim dili halinde zenginleşmesine çalışılır ve bu maksatla Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile işbirliği yapılarak Mili Eğitim Bakanlığınca gereken tedbirler alınır.
8 - Demokrasi Eğitimi: Madde 11 - (Değişik: 16/6/1983 - 2842/3 Md.) Güçlü ve istikrarlı, hür ve demokratik bir toplum düzeninin gerçekleşmesi ve devamı için yurttaşların sahip olmaları gereken demokrasi bilincinin, yurt yönetimine ait bilgi, anlayış ve davranışlarla sorumluluk duygusunun ve manevi değerlere saygının, her türlü eğitim çalışmalarında öğrencilere kazandırılıp geliştirilmesine çalışılır; ancak, eğitim kurumlarında anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine aykırı siyasi ve ideolojik telkinler yapılmasına ve bu nitelikteki günlük siyasi olay ve tartışmalara karışılmasına hiçbir şekilde meydan verilmez.
9- Laiklik: Madde 12 - (Değişik: 16/6/1983 - 2842/4 Md.) Türk milli eğitiminde laiklik esastır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilköğretim okulları ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.
10 - Bilimsellik: Madde 13 - Her derece ve türdeki ders programları ve eğitim metotlarıyla ders araç ve gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara ve yeniliklere, çevre ve ülke ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilir. Eğitimde verimliliğin artırılması ve sürekli olarak gelişme ve yenileşmenin sağlanması bilimsel araştırma ve değerlendirmelere dayalı olarak yapılır. Bilgi ve teknoloji üretmek ve kültürümüzü geliştirmekle görevli eğitim kurumları gereğince donatılıp güçlendirilir; bu yöndeki çalışmalar maddi ve manevi bakımından teşvik edilir ve desteklenir.
11- Planlılık: Madde 14 - Milli eğitimin gelişmesi iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim - insan gücü istihdam ilişkileri dikkate alınmak suretiyle, sanayileşme ve tarımda modernleşmede gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde planlanır ve gerçekleştirilir. Mesleklerin kademeleri ve her kademenin unvan, yetki ve sorumlulukları kanunla tespit edilir ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın mesleki eğitim kurumlarının kuruluş ve programları bu kademelere uygun olarak düzenlenir. Eğitim kurumlarının yer, personel, bina, tesis ve ekleri, donatım, araç, gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve verimli olarak işletilmesi sağlanır.
12- Karma Eğitim: Madde 15 - Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak eğitimin türüne, imkan ve zorunluluklara göre bazı okullar yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir
13- Eğitim Kampüsleri ve Okul ile Ailenin İşbirliği: Madde 16 (Değişik: 25/6/2009-5917/17 Md.) Aynı alan içinde birden fazla örgün ve/veya yaygın eğitim kurumunun bir arada bulunması halinde eğitim kampüsü kurulabilir ve bunların ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere eğitim kampüsü yönetimi oluşturulabilir. Eğitim kampüsü bünyesindeki ortak açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesi kampüs yönetimince yerine getirilir. Bu şekilde elde edilen gelirler, kampüsün ortak giderlerinde kullanılır. Eğitim kampüslerinin kuruluşu, yönetiminin oluşumu, gelirlerinin harcanması ve denetlenmesi ile bu fıkrada belirtilen diğer hususlar Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir. Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır. Bu amaçla okullarda okul-aile birlikleri kurulur. Okul-aile birlikleri, okulların eğitim ve öğretim hizmetlerine etkinlik ve verimlilik kazandırmak, okulların ve maddi imkânlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere; ayni ve nakdi bağışları kabul edebilir, maddi katkı sağlamak amacıyla sosyal ve kültürel etkinlikler ve kampanyalar düzenleyebilir, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebilir veya işletebilirler. Öğrenci velileri hiçbir surette bağış yapmaya zorlanamaz. Okul-aile birliklerinin kuruluş ve işleyişi, birlik organlarının oluşturulması ve seçim şekilleri, sosyal ve kültürel etkinliklerden sağlanan maddi katkılar, bağışların kabulü, harcanması ve denetlenmesi ile açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları, harcanması ve denetlenmesine dair usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim
Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir. Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, gerekli görülen hallerde İl Milli Eğitim Müdürlükleri; il sınırları içerisinde bulunan bir veya birden fazla eğitim kampüsü yönetiminin veya okul-aile birliğinin işlettirebileceği veya işletebileceği yerlere ilişkin ihaleleri bunlar adına yapmaya yetkilidir. Eğitim kampüsleri ve okul-aile birliklerinin gelirleri, genel bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmeksizin eğitim kampusu yönetimi ve okul-aile birliği adına bankalarda açılan özel hesaplarda tutulur. Eğitim kampüsü yönetimleri ve okul-aile birlikleri, bu madde kapsamında yapacakları işlemler ve düzenlenen kağıtlar yönünden damga vergisi ve harçlardan muaf; bunlara ve bunlar tarafından yapılan bağış ve yardımlar ise veraset ve intikal vergisinden müstesnadır.
14- Her Yerde Eğitim: Madde 17 - Milli eğitimin amaçları yalnız resmi ve özel eğitim kurumlarında değil, aynı zamanda evde, çevrede, işyerlerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır. Resmi, özel ve gönüllü her kuruluşun eğitimle ilgili faaliyetleri,
milli eğitim amaçlarına uygunluğu bakımından Milli Eğitim Bakanlığının denetimine tabidir.
Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Yapısı
• Örgün ve Yaygın Eğitim
Örgün Eğitim
a) Okul öncesi b) İlköğretim c) Ortaöğretim
d) Yükseköğretim
Yaygın Eğitim
Örgün eğitim dışında kalanların hepsi.
a) Okul Öncesi Eğitim
• Çocukların beden zihin duygu gelişmesini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak onları ilköğretime hazırlamak
• Anaokulları> Bağımsız Anaokulu - İlköğretime bağlı anasınıfı ve diğer öğretim kurumlarına bağlı uygulama sınıfları olarak açılabilirler. Yönetmeliğini MEB hazırlar.
• İş kanununa bağlı işyerlerinde kurulan anasınıfları > MEB ve Çalışma Bakanlığı yönetmeliği hazırlar.
b) İlköğretim
• 6-13 yaşları kapsar.
• 5 yaşını bitirdiği Eylül ayı sonunda başlar. 13 yaşını bitirip 14 yaşına girdiği yılın öğretim yılı sonunda biter.
• İlköğretim son ders yılının ikinci yarısında öğrencilere bir üst eğitim kademesi hakkında rehberlik servislerinde gerekli bilgi verilir.
c) Ortaöğretim
• Asgari ortak bir genel kültür vermek sureti ile onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak.
d) Yükseköğretim
• Türk toplumun genel seviyesini yükseltici ve kamuoyunu aydınlatıcı bilim verilerini sözle yazı ile halka yaymak ve uygun eğitim hizmetlerinde bulunmaktır.
• Yükseköğretim kurumları > Üniversiteler Fakülteler Enstitüler Yüksekokullar.
• Yükseköğretim kurumları hakkında esaslar kuruluş ve işleyiş vb. şeyler özel kanunlarla belirlenir.
• Harç Ücret vb. Şevler > Maliye Bakanlığı ile ilgili birlikte hazırlanacak yönetmelikle tespit edilir.
Yaygın Eğitim
Öğretmenlik Mesleği
• Öğretmenlik devletin eğitim öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk milli eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler.
• Öğretmenlik Mesleğine Hazırlık> Genel kültür özel olan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.
• Öğretmen - Uzman Öğretmen - Başöğretmen üç kariyer basamağı vardır.
• Yazılı veya yazılı ve sözlü sınav ile asil memurluğa geçiş sağlanır.
• Sözlü Sınavda> Bir konuyu kavrayıp özetlemek ifade kabiliyeti muhakeme iletişim becerileri özgüveni ikna kabiliyeti bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri.
• Askeri eğitim kurumlarının dereceleri Milli Savunma Bakanlığı ile birlikte tespit edilir. "
Öğrenciler, sunulan ikramın alınmasından sonra burslarını alarak salondan ayrıldılar.
